Gjykimet në mungesë sipas Kodit Penal në Shqipëri

GJYKIMI NE MUNGESE SIPAS NENIT 352 TE K.Pr.PENALE DHE DALLIMI ME RASTET E PARASHIKUARA NGA NENI 351 I KODIT. MARSELA DERVISHI Tirane, Mars 2023

STANDADET NDERKOMBETARE PER GJYKIMIN NE MUNGESE E drejta e t pandehurit p r t qen i pranish m n gjykim sht nj aspekt i r nd sish m i procesit t rregullt ligjor, i cili garantohet posa risht nga neni 33 i Kushtetut s s Republik s s Shqip ris . Kjo e drejte kufizohet me ligj: N funksion te respektimit te parimit te dhenies se drejtesise Mbrojtjes se shoq rise dhe viktimave nga kriminaliteti Krijimin e pengesave p r shmangien nga d nimi t personave q i fshihen drejt sis GJEDNJ nd r vite ka p rcaktuar disa standarde per gjykimin ne mungese: a) i pandehuri ka t drejt t jet i pranish m n procesin gjyq sor t kryer n ngarkim t tij; b) i pandehuri mund t heq dor vullnetarisht nga ushtrimi i k saj t drejt ; c) i pandehuri duhet t jet n dijeni p r ekzistenc n e nj procesi gjyq sor n ngarkim t tij; ) duhet t ekzistojn instrumente paraprake ose riparuese p r t shmangur procese n ngarkim t pandehurit, ose p r t siguruar nj proces t ri dhe, n p rmjet depozitimit t provave t reja, t drejt n e mbrojtjes q nuk ka qen e mundur t ushtrohet personalisht n procesin e zhvilluar n munges , t p rfunduar tashm

RASTET E GJYKIMIT NE MUNGESE SIPAS K.Pr.P Gjykimi pa pjes marrjen e t pandehurit kur ai shprehimisht heq dor nga e drejta e tij p r t marr pjes n gjykim (neni 351 1 i KPP); Gjykimi i pjessh m pa pjes marrjen e t pandehurit i cili, pasi sht paraqitur, heq dor n m nyr t qart nga e drejta e pranis n gjykim (neni 351 2 dhe 4); Gjykimi pa pjes marrjen e t pandehurit p r shkak t p rjashtimit t tij nga seanca gjyq sore (neni 344 i KPP); Gjykimi n munges i t pandehurit q nuk gjendet (neni 352 1 i KPP); - Gjykimi n munges i t pandehurit i cili i fshihet drejt sis (neni 352 2 i KPP); Gjykimi n munges i t pandehurit i cili ndodhet jasht territorit t Republik s s Shqip ris dhe ekstradimi i tij sht i pamundur (neni 352 3 i KPP).

GJYKIMI PA PJESMARRJEN E T PANDEHURIT SIPAS NENIT 351 1 I KPP Neni 351/1 i K.P.P disiplinon gjykimin pa pjes marrjen e vullnetshme t t pandehurit. Kushtet per te vijuar pa pjesemarrjen e t pandehurit Dijenia e te pandehurit Mungesa e pengesave te ligjshme per t u paraqitur ne seance Vullneti i shprehur i tij per te mos marre pjese ne seance Para noterit Para nje autoriteti kompetentet shteteror (drejtuesi i institucionit te vuajtjes se denimit/paraburgimit, perfaqesis diplomatike/konsullore) Gjykata Kushtetuese n vendimin 26/2012 eshte shprehur: sht e domosdoshme q i pandehuri duhet t ket dijeni n se ndaj tij ka filluar nj proces penal dhe, n radh t dyt , ky duhet t heq dor vullnetarisht nga pjes marrja n t . Gjykata ka arritur n k t p rfundim, p r arsye se heqja dor n nkupton nj akt vullneti nga ana e t pandehurit, q si sht pranuar nga teoria e s drejt s penale, p r t pasur nj akt vullnetar, duhet t ket n radh t par nj proces t brendsh m t perceptimit t realitetit nga ana e t pandehurit dhe m pas nj proces t brendsh m vendimmarrjeje prej tij

SHOQERIMI I DETYRUESHEM Shoqerimi i detyrueshem mund te urdherohet ne prezence te ketyre rrethanave: i pandehuri sht njoftuar p r dat n, vendin, or n e gjykimit, sipas rregullave t parashikuara n Kodin e Procedur s Penale si dhe sht paralajm ruar p r pasojat e mosparaqitjes s tij; i pandehuri nuk sht paraqitur n gjykim; i pandehuri nuk ka pasur asnj penges t ligjshme p r t u paraqitur n gjykim i pandehuri nuk ka hequr dor n m nyr t shprehur nga prania n gjykim.

Shkaqet e arsyeshme te mosparaqitjes Force madhore Rast fator Pengesa te tjera qe e perjashtojne nga pergjegjesia Ligji yn procedurial nuk jep nj p rkufizim p r termat e m sip rm Sipas Gjykat s s Lart t Kasacionit n Republik n e Italis , rast fator (caso fortuito) sht nj ngjarje e papritur dhe e paparashikueshme q papritmas b het pjes e veprimeve t subjektit dhe nuk mundet n asnj m nyr , edhe n rast faj sie, t gjurmohet n aktivitetin psikik t personit Forca madhore sht p rkufizuar si shkak i jasht m q detyron personin t veproj n m nyr t ndryshme nga ajo q detyrohet veprim q mund t konfigurohet si p rjashtim p r shkak t nj ngjarjeje t papritur, t paparashikueshme dhe t parezistueshme q nuk mund t i atribuohet personit, megjith mjetet parandaluese t marra (Gjykata e Lart e Kasacionit n Republik n e Italis , Vendimi nr. 7285/1990). Sipas Gjykat s s Lart t RSH Kolegji mon se nj nd r shkaqet q mund t pengoj marrjen pjes e mbrojt sit n gjykim mund t jen edhe motivet q lidhen me familjen e mbrojt sit, si mund t jet ndodhja e nj vdekjeje e nj familjari t af rt t mbrojt sit q shkakton pamund si absolute p r t u paraqitur. Kolegji vler son se pamund sia p r t u paraqitur e mbrojt sit nuk duhet kuptuar thjesht si nj pamund si fizike, por duhet t merren parasysh edhe ato situata t cilat nga aspekti njer zor dhe emocional mund t p rb jn nj penges n zhvillimin e rregullt t detyr s s mbrojt sit.

Forma e shprehjes s vullnetit pr t mos marr pjes n gjykim N m nyr t qart para noterit apo p rfaq suesit t organit kompetent shtet ror, ku deklaron se nuk do te marre pjes . N p rmjet l shimit t nj prokure p r nj mbrojt s. A mjafton vetem leshimi i nj prokure p r nj mbrojt s t cilit i jep edhe tagrin p r ta mbrojtur n munges ? Si b het dallimi nd rmjet rasteve kur i pandehuri sht i lir ose me mas sigurimit t ekzekutuar, me rastet kur ai sht me mas sigurimi t paekzekutuar dhe l shon nj prokur p r mbrojt sin? Para ndryshimeve me ligjin 35/2017 Gjykata e Lart ka vler suar se: l shimi nga i gjykuari i nj akt p rfaq simi n em r t mbrojt sit p r t a p rfaq suar n gjykim edhe n munges t tij, krahas vler s juridike q ka n lidhje me t drejt n e p rfaq simit dhe tagrat brenda t cil s do t veproj mbrojt si ka edhe vler n e konfirmimit kur n t del e shprehur qart se sht n dijeni t procesit penal q po zhvillohet kund r tij dhe nuk d shiron t paraqitet por do t p rfaq sohet nga mbrojt si i tij. Ky akt sht i mjaftuesh m p r gjykat n q t krijoj bindjen se i gjykuari sht n dijeni t procesit penal dhe se me vullnet t lir zgjedh t mos marr pjes dhe t p rfaq sohet nga mbrojt si i zgjedhur prej tij . (vendimi nr.93 dat 13.3.2013)

Pamundsia e shoqrimit t detyruesh m N rastet kur plot sohen kushtet p r shoq rimin e detyruesh m, gjykata mund t ndodhet para rastit kur pavar sisht dijenis p r seanc n e par nuk sht i mundur t ekzekutohet urdh ri p r shoq rimin e detyruesh m pasi personi nuk gjendet m pas. Rasti i par , personi sht n gjendje t lir . N k t rast do t vijoj procedura e njoftimit dhe k rkimit sipas neneve 139-141 te K.P.Penale dhe nese nuk gjendet, do t palikohet neni 352/1 i K.Pr.Penale per pezullimin e gjykimit. Rasti i dyte, kur personi shte me mas sigurimit t ekzekutuar dhe shkel detyrimet e mas s duke mos u gjetur ne vendet ku sht urdh ruar t q ndroj , do t aplikohet neni 352/2 i K.Pr.Penale si person q i fshihet drejt sis .

Gjykimi i pjesshm pa pranin e t pandehurit Gjykimi i pjesshssh m pa pranin e t pandehurit ndodh n k to raste: Kur i pandehuri i pranish m n seanc heq dor n m nyr t qart nga pjes marrja e tij n gjykim, gjykimi vazhdon pa pjes marrjen e tij (Neni 351/2). Kur i pandehuri i pranish m n gjykim ik n n do moment t shqyrtimit gjyq sor ose gjat intervaleve t tij. (neni 352/4). (vullnetin e nenkuptuar per te mos marr pjes n gjykim) Kur i pandehuri p rjashtohet nga seancat gjyq sore apo nga gjykimi.

Prjashtimi i t pandehurit nga seanca P rjashtimi i te pandehurit mund t b het p r nj periudh t caktuar ose deri n shpalljen e vendimit, n se ai nuk respektin rendin dhe solemnitetin e gjykimit. N do rast masa e p rjashtimit t t pandehurit nga gjykimi merret pasi m par jan shteruar masat e tjera Sipas nenit 141 t K.P.P masat duhet t vijojn n k t rend: Paralajm rohet nga trupi gjykues Aplikohet d nimi me gjob deri n 30 00 lek P rjashtojet nga salla p r nj periudh t caktuar (nj ose disa seanca) P rjashtohet nga salla deri n shpalljen e vendimit. P r efekt t ligjit ky i pandehur konsiderohet i pranish m dhe gjykimi zhvillohet n prezenc t mbrojt sit t tij. Sipas GjEDNj, shtetet an tare ..duhet t marrin masa p r t dekurajuar mungesat e pajustifikuara t t pandehurit n gjykim, disproporcionale... (Krombach k. Franc s). Statuti Rom s p r Gjykat n Nd rkomb tare Penale, parashikon se n se i akuzuari, duke qen i pranish m para Gjykat s, vazhdon t pengoj gjykimin, Dhoma e Gjykimit mund ta largoj t akuzuarin ... Masa t tilla nd rmerren vet m n rrethana t posa me, pasi t gjitha mund sit e tjera t arsyeshme t jen provuar si t pap rshtatshme... . me kusht q k to masa t mos jen

Gjykimi n munges sipas nenit 352 te K.P.P Rastet e gjykimit n munges sipas parashikimit t nenit 352 t K.Pr.Penale jan : - I pandehuri nuk gjendet me gjith k rkimet e kryera dhe pasi sht pezulluar nj vit gjykimi. -I pandehuri i fshihet drejt sis - I pandehuri ndodhet jasht shtetit dhe ekstradimi i tij nuk sht i mundur. Ndryshimi nd rmjet gjykimit pa pjes marrjen e t pandehurit (neni 351) dhe gjykimit n munges (352) sht nj ndryshim jo vet m konceptual por edhe sa i takon pasojave q rrjedhin n lidhje me mund sin e t pandehurve p r tu rigjykuar. Gjykimi n munges t vullnetshme sht gjykim i vlefsh m dhe i pandehuri ka t drejt t k rkoj vet m rivendojen n afat, kur provon se nuk ka marr dijeni p r vendimin. Gjykimi n munges sipas nenit 352 (p rvec rastit kur personi i fshihet drejt sis ), nuk karakterizohet nga heqja dor e t pandehurit p r t q n i pranish m n gjykim. N k r rast i pandehuri ka t drejt t k rkoj rigjykimin e tij sipas nenit 450 1.e. t K.Pr.Penale.

Gjykimi n munges i t pandehurit q nuk gjendet Personi q nuk gjendet: Personi gjykohet ne gjendje t lire ose me mas sigurimi t paekzekutuar (kur nuk provohet dijenia e tij p r procesin/mas n) Nuk ka shprehur vullnetin q gjykimi te vijoje ne munges t tij Nuk sht e mundur t gjendet dhe te njoftohet personalisht pasi jan kryer k rkimet sipas neneve140-141 t K.P.P N vendimin Unifikues Nr. 1/2014 Gjykata e Lart ka arsyetuar se: gjykimi n munges i t pandehurit q nuk gjendet p rkon me situat n, disi anormale, e cila nuk lidhet me t pandehurin e lir , t arratisur apo t paraburgosur, por me t pandehurin q nuk gjendet, njoftimi i t cilit rregullohet nga pjesa vazhduese e nenit 140 si dhe 141 t K.Pr.Penale, pra p rve rastit kur njoftimi sht marr personalisht nga personi i gjykuar i cituar m lart. p r k t t pandehur nuk mund t thuhet se ka hequr dor n m nyr eksplicite nga t drejtat e tij Kushtetuese t parashikuara n nenet 31-33 t saj, si dhe neni 6 i KEDNj-s apo neni 14 i Paktit .

Gjykimi n munges i t pandehurit q nuk gjendet Neni 35/2017 ka sjell disa risi n lidhje me gjykimin n munges t t pandehurit q nuk gjendet: sht parashikuar pezullimi i p rkohsh m nj vje ar i gjykimit kur i pandehuri q nuk gjendet, nuk sht paraqitur n gjykat dhe nuk sht njoftuar p r thirrjen n gjyq. (para ndryshimeve nxirrej vendimi i mosgjetjes dhe vijonte gjykimi duke i dorr zuar njoftimin mbrojt sit). sht parashikuar detyrimi i gjykat s q , bashk me pezullimin e gjykimit, t urdh roj policin gjyq sore t p rs ris k rkimet. Gjykimi rifillon vet m pas p rfundimit t afatit njevje ar ose pasi identifikohet vendndodhja e t pandehurit. Pyetje: A duhet t p rs ritet procedura e njoftimit dhe k rkimit sipas nenit 140-141 t K.Pr.Penale, pas p rfundimit t afatit 1 vjecar? Legjilacioni yn ka aplikuar pjes risht modelin K.P.P Italian n t cilin parashikohet pezullimi i i gjykimit pa afate deri sa i pandehuri t gjendet, v rtetohet se ka hequr dor nga gjykimi ose ka shkaqe p r pushimin e shtjes. P r t pandehurit e mitur gjykimi pezullohet pa afat.

Gjykimi n munges i t pandehurit q nuk gjendet Natyra e vendimit t nd rmjet m p r pezullimin e gjykimit: Parashtrohen k rkimet e kryera dhe rezultatet e tyre; Urdh rohen sh rbimet e policis gjyq sore t vijojn k rkimet e vazhdueshme K rkohet/d rgohet informacion periodik p r rezultatet e k rkimeve gjat periudh s 1 vjecare Sfidat n praktike p r realizimin e k rkimit efektiv dhe informimit periodik nga sh rbimet e policis gjyq sore.

Gjykimi n munges i t pandehurit q nuk gjendet Pezullimi i gjykimit p r personat me mas sigurimi n munges , kur nuk provohet se ky i fundit ka dijeni p r procesin penal n ngarkim t tij apo p r mas n e sigurimit t caktuar n munges (rasti i t pandehurit t hetuar dhe gjykuar n munges ). Diferencimi nd rmjet personit q nuk gjendet dhe atij q i fshihet drejt si . N rast se nuk provohet dijenia e tij p r procesin-do t aplikohet neni 352/1 i K.P.P, duke u pezulluar gjykimi. Dh nia e statusit t t fshehurit t drejt sis , shoq rohet me kufizim thelb sor t t drejtave t personit dhe p r rrjedhoh duhet t aplikohet vet m n rastet kur plot sohen kriteret e parashikuara nga ligji. (kur vertetohet dijenia) Praktika gjyq sore ka njohur raste t tilla- Vendimi i GJ.Kr.R nda, dat provohet se i fshihet drejt sis , p rsa koh nuk rezulton e provuar as dijenia e tij p r ekzistenc n e procedimit penal kund r tij nga zyra e Prokuroris pran k saj gjykate, p r pasjen e nj mase sigurimi arrest n burg dhe shmangia me vullnet nga zbatimi i saj dhe m tej shmangia apo fshehja me vullnet pasi shtja n ngarkim t tij sht paraqitur p r gjykim. Gjat gjykimit nuk u mund sua njoftimi i thirrjes p r gjykim personalisht, sikurse parashikon pika 1 e nenit 352 t K.Pr.Penale, duke e v n gjykat n p rpara pamund sis s p rmbushjes s detyrimit p r nj njoftim efektiv p r seanc n gjyq sore dhe akuzat penale kund r tij. Kjo passjell aplikimin e pik s 1 t nenit 352 t K.Pr.Penale, duke pezulluar gjykimin me afat maksimal deri n nj vit dhe urdh rimin e policis gjyq sore t vazhdoj k rkimin e t pandehurit M.H., 30.10.2017 I pandehuri MH nuk

Gjykimi n munges i t pandehurit q nuk gjendet Kur n nj proces penal ka disa t pandehur dhe vet m p r nj apo disa prej tyre vendoset pezullimi i gjykimit, do t procedohet me ndarjen e shtjes sipas nenit 93/1 a t K.Pr.Penale. Rasti kur d mtohet v rtetimi i fakteve nga ndarja e [ shtjeve (psh ne rastet e kryerjes s vepr s penale n bashk punim) -mund te vendoset pezullimi i gjykimit ne teresi. Kodi i procedur s Penale t Italis , ndalon ve imin e shtjes kur bashkimi i shtjeve sht absolutisht i nevojsh m p r verifikimin e fakteve. N rastin e procedimeve kur disa t pandehur te cilet jan me mas sigurimi arrest me burg , pezullimi n t r si nuk kusht zohet edhe nga kalimi i afateve t paraburgimit.

I pandehuri qe i fshihet drejtesise Neni 33 Kushtetut s 1. Kushdo ka t drejt t d gjohet para se t gjykohet. 2. Nga kjo e drejt nuk mund t p rfitoj personi q i fshihet drejt sis . P r t konkluduar se i pandehuri i fshihet drejt sis , GJEDNJ, ka listuar v rtetimin e disa hipot zave dhe konkretisht: I pandehuri sht informuar p r procesin penal kund r tij; sht caktuar ndaj t pandehurit nj mas sigurimi me kufizimin e l vizjes me q llim q t siguroj , nd r t tjera, thirrjen dhe pranin e tij n gjykim; I pandehuri i shmanget p rpjekjes p r arrestimin e tij ose largohet n kund rshtim me urdh rimet q p rmban masa e siguris dhe pa pasur ndonj shkak t ligjsh m. I pandehuri mund t i parashikoj pasojat largimit t tij. ( shtja Ivarazzo kund r Italis )

I pandehuri qe i fshihet drejtesise Neni 247 pg.3/1 t K.P.P parashikohet: I ikur konsiderohet personi q megjith se ka dijeni, i shmanget me vullnet zbatimit t masave t sigurimit, t parashikuara nga nenet 233 (Ndalimi i daljes jasht shtetit), 235 (Ndalimi dhe detyrimi i q ndrimit n nj vend t caktuar), 237 (Arresti ne shtepi) dhe 238 (Arresti ne burg) t k tij Kodi, ose d nimit me burgim . Gjithashtu, n pararafin 4 t nenit 247 parashikohet se: Me t ikurin barazohet p r do efekt i larguari nga vendi ku mbahet . I Pandehuri i fshihet drejt sis n se plot sohen k to kushte: sht n dijeni t procesit penal dhe akuz s n ngarkim t tij; Ndaj tij sht caktuar nj mas sigurimi me kufizim lirie (nga ato t parashikuara nga neni 233, 235, 237, 238 i K.Pr.Penale) me q llim q t mund sojn pranin e tij n gjykim; sht n dijeni t mas s s sigurimit t vendosur ndaj tij; Organet shtet rore kan nd rmarr t gjitha hapat e arsyeshme p r t mund suar ekzekurimin e mas s s sigurimit, por kan d shtuar; N m nyr t vullnetshme i shmanget k saj mase.

Dijenia e t pandehurit pr procesin n ngarkim t tij P r q llime t deklarimit t fshehjes nuk sht k rkes e domosdoshme e ligjit q i pandehuri t jet njoftuar personalisht dhe posa risht p r seanc n gjyq sore. P r efekt t deklarimit t fshehur , i pandehuri duhet t ket marr dijeni p r procesin penal, p r shkaqet dhe natyr n e akuz s, si dhe n baz t informacioneve p r procesin, duhet t jet n gjendje t parashikoj mbi baza t arsyeshme, se ai do t thirret n gjyq. Dijenia e t pandehurit p r procesin mund t rezultoj nga aktet e tij, duke konsideruar psh. njoftimin e akuz s nga prokurori si dhe p rfundimin e prezenc n e t pandehurit n seanc paraprak , duke u v n n dijeni p r d rgimin e shtjes p r gjykim; l shimin e nj prokure p r avokatin, duke cil suar shtjen konkrete p r t cil n ka zgjedhur nj avokat mbrojt s etj. hetimeve paraprake,

Dijenia e t pandehurit pr procesin n ngarkim t tij shtja Mihejl kund r Sllovenis GJEDNJ sht shprehur i pandehuri do t konsiderohej se kishte dijeni edhe p r gjykimin pasi ai mundej, mbi baza t arsyeshme t parashikonte se do t thirrej p r t u paraqitur n gjykat , megjith se procesi kishte filluar n nj gjykat tjet r. I pandehuri ka q n prezent n seancen paraprake p r d rgimin e shtjes n gjyq. shtja munges kishte l shuar nj prokur p r avokat t. Sipas GjEDNj, prokura tregonte se i pandehuri ishte njoftuar p r procesin q kishte filluar kund r tij. Fakti se avokat t B. dhe J. u z vend suan m von nga avokat t e caktuar nga familjar t e tij nuk ndryshon rezultatin e qart se ai ishte n dijeni m 2 tetor 2004 rreth procedimeve penale kund r tij. Duke zgjedhur t largohej nga vendi, ankuesi duhet t konsiderohet t ket hequr dor q llimisht dhe n m nyr t qart nga t drejtat e tij sipas nenit 6 t Konvent s dhe mund t kishte parashikuar pasojat e sjelljes s tij . Sulejmani kund r Shqip ris , GjEDNj ka trajtuar rastin kur i pandehuri n

Ndaj t pandehurit ka nj mas sigurimi Ligji procedurial penal i RSH, n nenin 247 pg.3/1 t tij , fshehjen nga drejt sia e ka njehsuar me fshehjen nga ekzekutimi i masave t sigurimit shtr ngues t parashikuara nga neni 233 (ndalimi i daljes jasht shtetit), 235 (ndalimi/detyrimi i q ndrimit n nj vend t caktuar), 237 (arrest n sht pi), 238 (arresti me burg) i K.Pr.Penale. N k t dispozit jan p rjashtuar masat shtr nguese: detyrimi p r t u paraqitur n policin gjyq sore, garancia pasurore dhe shtrimi i p rkohsh m n nj spital psikiatrik. Diskutim. Shkelja e detyrimeve q burojn nga masa e sigurimit Detyrimi p r t u paraqitur n policin gjyq sore apo garancia pasurore , a p rb jn shkak p r t konkluduar se i pandehuri i fshihet drejt sis ?

Dijenia pr masn e sigurimit Neni 247 3/1 i Kodit t Procedur s Penale n t cilin parashikohet se: I ikur konsiderohet personi q megjith se ka dijeni, i shmanget me vullnet zbatimit t masave t sigurimit, t parashikuara nga nenet 233, 235, 237 dhe 238 t k tij Kodi, ose d nimit me burgim . Dijenia e personit p r mas n e sigurimit v rtetohet jo vet m n rastin kur masa e sigurimit t caktuar ndaj tij sht ekzekutuar m par dhe ai me dashje shkel detyrimet dhe i shmanget respektimit t saj, por edhe n ato raste kur kjo mas nuk sht ekzekutuar, por provohet se i pandehuri ka dijeni p r t dhe me dashje i shmanget ekzekutimit t saj. Dijenia n rastet e nj mase t paekzekutuar mund t rezultoj nga fakti se i pandehuri ka dijeni p r procesin pas ka marr pjes n nj faz t tij dhe ka baza t arsyeshme p r t konkluduar se ai duhet t ket dijeni edhe p r nj mas sigurimit t caktuar, n rastin kur sht larguar dhe ka zgjedhur nj mbrojt s p r t mbrojtur interest e tij. N se i pandehuri nuk ka marr pjes n asnj faz t procesit, pra ai sht hetuar dhe gjykuar n munges dhe nuk ka t dh na t tjera q provojn dijenin e tij p r procesin dhe largimin e vullnetsh m pik risht p r t iu fshehur drejt sis , vet m mungesa e tij nuk p rb n shkak t mjaftuesh m p r t konkluduar se i fshihet drejt sis .

Dijenia e t pandehurit pr masn Vendimi nr. 152 dat 18.06.2014 Gjykata e Lart , sht shprehur se: i pandehuri MD rezulton se ka qen i pranish m n gjykimin n caktimin e mas s s sigurimit dhe megjith se n dijeni t faktit se ndaj tij ka qen e caktuar masa e sigurimit e detyrimit p r t u paraqitur n policin gjyq sore ai nuk sht paraqitur jo vet m sipas p rcaktimit n vendimin e Gjykat s s Rrethit Gjyq sor Kurbin, nr.79, dt. 02.07.2010, por edhe kur i sht k rkuar kjo vazhdimisht nga organi procedues dhe p r m tep r sht larguar jasht shtetit, n Greqi dhe nuk dihej ku ndodhej, ka rezulton nga shkresa nr.4254/1 prot., dt. 21.12.2010 e Komisariatit t Policis Kurbin, n k to kushte atij i sht z vend suar masa e sigurimit n arrest n burg . Pra, megjith se ka qen n dijeni se ndaj tij po zhvillohej nj proces penal, e megjith se ka qen n dijeni t mas s s sigurimit t vendosur ndaj tij, i pandehuri M.D. sht larguar jasht shtetit duke iu fshehur hetimit e m pas edhe gjykimit. shtja Sulejmani kund r Shqip ris GJEDNJ sht shprehur se duke zgjedhur t largohej nga vendi, ankuesi duhet t konsiderohet t ket hequr dor q llimisht dhe n m nyr t qart nga t drejtat e tij sipas nenit 6 t Konvent s dhe mund t kishte parashikuar pasojat e sjelljes s tij .

Dijenia e t pandehurit pr masn Gjykata p r Krime t R nda, ne vendimin e nd rmjet m dat 24.11.2017 ka vendosur gjykimin n munges p r t pandehurin D.K. duke arsyetuar se ai i fshihej drejt sis . Gjykata e ka prezumuar dijenin e t pandehurit p r mas n e sigurimit n baz t k tyre fakteve: I pandehuri kishte qart sisht dijeni p r procesin penal kund r tij e v rtetuar n p rmjet prokur s noteriale p r t u p rfaq suar me mbrojt s; Ndaj t pandehurit ishte caktuar mas sigurimi me burg, e cila nuk ishte ekzekutuar p r shkak se i pandehuri nuk ishte gjetur (zgjedhja e mbrojt sve me prokur prezumon dhe dijenin p r mas n e sigurimit); Ndaj t pandehurit ishin zhvilluar k rkime me q llim njoftimin dhe arrestimin e tij, t cilat kishin rezultuar t pasuksesshme.

Kryerja e krkimeve t plota Neni 247 i Kodit t Procedur s Penale parashikon: Kur personi ndaj t cilit sht marr masa nuk gjendet, oficeri ose agjenti i policis gjyq sore mban procesverbal, n t cilin tregon k rkimet e b ra dhe ia d rgon at gjykat s q ka dh n vendimin. 2. Kur gjykata mon se k rkimet jan b r t plota, deklaron ikjen e personit. K rkimet duhet t jen t plota Duhet t kyhen te t gjitha vendet ku personi mund t ndodhet, bazuar n vendet ku ai n m nyr t zakonshme organizon q ndrimin e tij Gjykata e Kasacioni e Republik s s Italis sht shprehur se shpallja e fshehjes nga drejt sia presupozon nj raport p r k rkimet e d shtuara, t cilat policia i ka nd rmarr p r efekt t ekzekutimit t vendimit p r mas n e sigurimit, ve an risht duke treguar vendet ku i pandehuri supozohej t gjendej. Statutin e Gjykat s s Posa me Nd rkomb tare p r Libanin, ku thuhet se i pandehuri mund t gjykohet n munges kur c) I fshihet drejt sis ... dhe jan nd rmarr t gjitha hapat e arsyeshme p r t siguruar paraqitjen e tij / saj p rpara Gjykat s

KRYERJA E KERKIMEVE TE PLOTA Referimi n dispozitat p r njoftimin e t pandehurit t lir (neni 139- 140), p r identifikimin e vendeve t k rkimit. K rkimin n vende ku ai mund t ndodhet bazuar n informacionet q disponohen si: vendi i banimit, vendi i pun s, vendet t cilat ai frekuenon m shpesh n kuad r t organizimit t zakonsh m t jet s s tij, pran t af rmve etj. P rdorimi i p rgjimit sipas nenit 247 pg.5 t K.Pr.Penale, i cili parashikon P r t leht suar k rkimin e personit t ikur, gjykata mund t urdh roj p rgjimin e bisedave telefonike dhe t formave t tjera t komunikimit.

Shmangia e vullnetshme nga ekzekutimi i mass s sigurimit Rasti i par : I pandehuri shkel me dashje detyrimet e mas s s sigurimit t ekzekutuar q vendos nj kufizim t liris s t pandehurit. Rasti i dyt : I pandehuri i shmanget me dashje ekzekutimit t nj mase sigurimi t caktuar ndaj tij n munges . N rastin e fshehjes nga drejt sia, personi largohet duke mos u gjetur n vendet e zakonshme q i p rgjigjen veprimtaris s tij normale, duke l n asnj kontakt p r organin procedues. N do rast duhet t p rjashtohet largimi i t pandehurit qoft edhe n m nyr t menj hershme p r nj shkak objektiv q nuk varet nga vullneti i tij, si psh: largimi jasht shtetit n m nyr t menj hershme p r nj s mundje. Deklarimi i fshehur i referohet rasteve kur i pandehuri largohet n m nyr t fsheht dhe t pazakont , pa asnj arsye objektive, me q llim p r t iu fshehur drejt sis .

Shmangia e vullnetshme nga ekzekutimi i mass s sigurimit shtja Demebukov k. Bullgaris : Kur i pandehuri u mor si i pandehur n dat n 15.10.1997, autoritetet vendos n ndaj tij mas n e sigurimit t kufizimit t liris sipas s cil s ai nuk duhej t largohej nga fshati pa marr m par autorizimin e prokurorit. Megjithat , n shkelje t k saj mase dhe pa lajm ruar prokurorin p r adres n e re, k rkuesi nd rroi vendin e banimit. Gjykata vler soi se nuk ka asnj tregues apo pretendim q k rkuesi t ket pasur ndonj shkak t fort p r t nd rruar banimin n shkelje t urdh rit apo t k t l vizur p r shkaqe q ndodhen jasht kontrollit t tij. P r m tep r ai e nd rroi vendin e banimit p r nj koh relativisht t shkurt r pasi u njoftua p r rezultatet e hetimeve paraprake... Me veprimet e veta k rkuesi i ka pamund suar autoriteteve ta njoftojn at p r faz n e gjykimit. K sisoj ai me vullnetin e tij i krijoi vetvetes pamund sin p r t marr pjes personalisht n gjykim .

I pandehuri ndodhet jasht shtetit dhe ekstradimi i tij nuk sht i mundur. Me ligjin nr. 35/2017, u shtua p r her t par nj rast i ri i gjykimit n munges n nenin 352 t Kodit t Procedur s Penale paragrafi 3, i cili parashikon: Gjykata deklaron munges n edhe kur provohet se i pandehuri ndodhet jasht vendit dhe ekstradimi i tij nuk sht i mundur. Gjykimi n munges sipas k saj dispozite ligjore k rkon plot simin n m nyr kumulative dy kushte: S pari, personi duhet t ndodhet jasht shtetit. S dyti, ekstradimi i tij nuk sht i mundur.

I pandehuri ndodhet jasht shtetit dhe ekstradimi i tij nuk sht i mundur. P r efekt t zbatimit t nenit 352/3 t K.Pr.Penale duhen diferencuar rastet e t pandehurit q ndodhet jasht shtetit: I pandehuri sht i lir I pandehuri sht n k rkim nd rkomb tar p r efektt ekzekutimit t mas s s sigurimit I pandehuri sht duke vuajtur nj d nim n shtetin e huaj

I pandehuri i lir jasht shtetit N se i pandehuri sht i lir dhe ka adres t njohur jasht shtetit, ai do t njoftohet rregullisht sipas nenit 142 t K.Pr.Penale. N se ai njoftohet rregullisht dhe nuk zgjedh nj banes n territorin e Republik s s Shqip ris brenda afatit t caktuar n ligj, p r efekt t depozitimit t njoftimeve, at her njoftimi do t i dor zohet mbrojt sit dhe gjykimi do t vijoj n munges t vullnetshme t tij (neni 142/1 t K.Pr.Penale). I nj jti rregull do t zbatohet edhe n se ai zgjedh nj banes n RSH p r efekt njoftimesh. N k t rast njoftimi i d rguar n adres n e deklaruar prej tij do t konsiderohet i rregullt dhe mosprezenca e t pandehurit do t vler sohet si mospezenc e vullnetshme e tij.

I pandehuri i cili sht shpallur n k rkim nd rkomb tar I pandehuri i shpallur n k rkim nd rkomb tar arrestohet n shtetin e huaj apo sht duke vuajtur d nimin n k t shtet p r nj vep r penale- n k t rast do t aplikohet procedura e ekstradimit sipas marr veshje nd rkomb tare t zbatueshme nd rmjet shteteve. I pandehuri nuk mund t arrestohet pavar sisht shpalljes s tij n k rkim nd rkomb tar. Aplikimi i nenit 352/3 t K.Pr.Penale, do t gjej aplikim vet m n ato raste kur juridikisht nuk sht i mundur ekstradimi p r shkak t pengesave q burojn nga ligji apo aktet nd rkomb tare. Nd rkoh q n rastet kur personi i fshihet drejt sis dhe p r k t shkak nuk b het i mundur arrestimi i tij p r efekt ekstradimi, nuk gjen zbatim neni 352/3 i K.Pr.P, po neni 352/2 i K.P.P, si person q i fshihet drejt si .

Raste praktike kur ekstradimi nuk ka q n i mundur Gjykata p r Krime t R nda, n procesin gjyq sor me t pandehur MM i cili ndodhej n territorin e Konfederat s Helvetike, dhe vuante d nimin n nj burg t k tij shteti, ka d rguar disa let rporosi ku e ftuar t pandehurin t zgjedh mbrojt s dhe e ka pyetur n se jep p lqimin q gjykimi t vazhdoj n munges t tij. I pandehuri ka deklaruar se nuk pranon q gjykimi t vazhdoj n munges t tij, dhe sapo t mbaroj procesin penal n Zvic r, ai sht i gatsh m t dal p rpara gjyqit n Shqip ri . Ndaj t pandehurit ishte nxjerr edhe urdh ri nd rkomb tar i arrestit, duke i k kruar Interpol-it, k rkimin dhe arrestimin e tij me q llim esktradimi, n fundkion t [ shtjes objekt gjykimi. Gjykata e Shkall s s Par p r Krimet e R nda, ka vendosur t vijoj gjykimin n munges t t pandehurit, duke e vler suar se ekstradimi i tij nuk ishte i mundur.

Raste praktike kur ekstradimi nuk ka q n i mundur Gjykata e Apelit p r Krime t R nda vendosi prishjen e vendimit t GjShPKR dhe kthimin e shtjes p r rigjykim, p r shkak se gjykata e shkall s s par kishte lejuar shkelje procedurale n drejtim t garantimit t s drejt s s t pandehurit p r t marr pjes n gjykimin penal, me pasoj c nimin e s drejt s s tij p r nj proces t rregullt ligjor. Gjykata ka arsyetuar se pas marrjes s p rgjigjes nga i pandehuri sipas s cil s ai k rkonte t gjykohej n pranin e tij, gjykata e shkall s s par , edhe pse kishte n dispozicion opsione t tjera p r t mund suar paraqitjen n gjykim personalisht t t pandehurit MM, nuk i ka shfryt zuar ato. Opsioni i par i Gjykat s p r Krime t R nda p r t mund suar paraqitjen eventuale t t pandehurit MM n shkall t par ka q n i ashtuquajturi Dor zim i Kusht zuar , i parashikuar n nenin 19, pika 2 t Konvent s s K shillit t Europ s P r Ekstradimin . (Vendimi Nr. 95, dat 08.10.2014)

Raste praktike kur ekstradimi nuk ka qn i mundur Gjykata e Rrethit Gjyq sor Tiran , n shtjen me nr. 1991/40 AKTI, ka vendosur t vazhdoj gjykimin n munges t t pandehurit A.G. i cili ndodhej n Kroaci ku vuante nj d nim me burgim. Si rezulton nga vendimi p rfundimtar, sipas aktit nr 646/32 Prot ,date 04.01.2018 n pergjigje t k rkes s p r ndihme juridike nga ana e Ministrise se Drejt sis s Republik s se Shqiperis sht kthyer kjo p rgjigje: ...personi n fjale rezulton se sht aktualisht i arrestuar n Burgun e Zagrebit n Kroaci . Gjykata n zbatim te nenit 351/3 te K.Pr.Penale deklaroi zhvillimin e gjykimit n munges t t pandehurit (vendimi Nr. 310, dat 05.02.2018). Sipas nenit 19 2 t Konvent s: N vend q t shtyj dor zimin, Pala e k rkuar mund, t a dor zoje p rkoh sisht Pal s k rkuese individin e k rkuar, n kushte qe percaktohen me nj marr veshje t p rbashk t t Pal ve. P r t konkluduar sipas nenit 352/3 t K.Pr.Penale, k rkohet fillimisht inicimi i procedurave t estradimit dhe vet m n se juridikisht refuzohet ekstradimi, mund t vijohet gjykimi n munges sipas k tij neni.

Gjykimi n munges n seanc paraprake Para ndryshimeve me ligjin 41/2021 neni 332/b i K.Pr.Penale parashikonte se vijimin e gjykimit n munges t t pandehurit n rastet kur ky i fundit kishte dijeni dhe pa shkaqet te arsyeshme nuk ishte paraqitur. Nd rkoh q , n rastet e tjera gjykata vijonte procedur n e e njoftimit sipas nenit 139-141 t K.Pr.Penale dhe pasi nxirrte vendimin e mosgjetjes, i komunikonte aktin e njoftimit mbrojt sit. Ligji 41/2021 ka sjell nj risi n lidhje me gjykimin n munges n seanc paraprake. Konkretisht n nenin 332/a t K.Pr.Penale sht shtuar nj paragraph me k t p rmbajtje: 4. Kur i pandehuri n gjendje t lir , me gjith k rkimet, sipas neneve 140-142 t k tij Kodi, nuk paraqitet n seanc n paraprake dhe rezulton se nuk ka marr dijeni personalisht p r gjykimin, gjykata vendos sipas pikave 1, 2, 3 ose 4 t nenit 352 t k tij Kodi. . N seanc paraprake, gjykata nuk zbaton nenin 351 t K.Pr.Penale (nuk urdh ron shoq rimin e detyruesh m), por zbaton n t gjitha pikat e tij nenin 352 t K.Pr.Penale.

Gjykimi n munges n seanc paraprake N seanc paraprake, gjykimi n munges t vullnetshme disiplinohet nga neni 332/b i K.Pr.Penale i cili parashikon tre raste t gjykimit n munges t personit njoftohet p r seanc n gjyq sore: Kur i pandehuri megjith se sht njoftuar, nuk sht paraqitur; Kur i pandehuri ka hequr dor shprehimisht nga e drejta p r t u paraqitur n seanc paraprake, duke refuzuar t paraqitet; Kur i pandehuri q sht paraqitur fillimisht largohet gjat vazhdimit t seanc s. N seanc paraprake, gjykata nuk zbaton nenin 351/1 i K.Pr.Penale i cili parashikon shoqq rimin e detyruesh m t personit q merr dijeni p r seanc n dhe pa shkak t arsyesh m nuk paraqitet. Gjyqtari i seanc s paraprake zbaton n t gjitha pikat e tij nenin 352 t K.Pr.Penale, dispozit q referohet nga neni 332/a pg.4 i K.Pr.P.

Gjykimi n munges n seanc paraprake Deklarimi i munges s n seanc paraprake sipas nenit 352/2/3 t K.Pr.Penale p rfundon efektet kur shtja kalon p r gjykim ne themel. Gjykata e themelit ka detyrimin t p rs ris procedur n e njoftimit dhe n se plot sohen kriteret e parashikuara nga neni 352/1 i K.Pr.P, t pezulloj nj vit gjykimin. Gjykimi n themel p rfaq son nj faz t re t procesit penal n ngarkim t nj t pandehuri, e cila pavar sisht se vjen pas seanc s paraprake nuk identifikohet me t . Ky fakt parashikohet shprehimisht edhe n nenin 332/dh pika 4 e K.Pr.Penale n t cilin parashikohet shprehimisht se: 3. Procedura e shqyrtimit n seanc paraprake nuk z vend son gjykimin e shtjes n themel dhe as paragjykon vendimin p rfundimtar t saj . Respektimi i procedur s s njoftimit n seanc paraprake n raport me afatin 30 ditor t p rfundimit t gjykimit.