Fijian Language Varieties and Government Practices
Explore the linguistic nuances and governmental practices of the Fijian language varieties, including the role of the government in preserving indigenous culture, rituals, and communication. Delve into the rich cultural heritage, oral traditions, and societal structures embedded within the Fijian language. Witness the intersection of language, governance, and traditional beliefs in Fijian society.
Download Presentation
Please find below an Image/Link to download the presentation.
The content on the website is provided AS IS for your information and personal use only. It may not be sold, licensed, or shared on other websites without obtaining consent from the author. Download presentation by click this link. If you encounter any issues during the download, it is possible that the publisher has removed the file from their server.
E N D
Presentation Transcript
ITK701 FIJIAN LANGUAGE VARIETIES NA VOSA KEI NA KENA iWALEWALE a) Na Serekali b) Na iWalewale ni Vakayagataki ni Vosa ena Serekali LECTURE 13 2020
NA SEREKALI VAKAITAUKEI VAKAVITI NA CAVA NA INAKI NI SEREKALI Maroroi iTukutuku yaga se iTalanoa Vakadewataka vakasama / vakanananu Rawarawa ni nanumi na iTalanoa balavu
Tukuna na tabagauna bula kina, donuya E taseraki kina e so na ulutaga bibi tara vakalevu na noda bula mvk: iValu, iTeitei, o ira na vuda, dodomo, veibiu, veisau ni gauna, veisau ni tovo kei na drau tale.
E sala ni veivakauqeti, veivakavulici se veivakasalataki e dewa sobu mai vei ira na tubuda me maroroi kina na noda vosa, noda itovo kei na noda ni veimaliwai vakaitaukei. E isema ni noda bula vakatamata vakaitaukei kina noda vanua qele, iyau bula, manumanu, e bucini kina na noda dra ni veiwekani.
E noda isema tale ga vua na noda Kalou se vei ira na noda vu e vakavatukanataki kina na noda tatadra/yalo kei na veivakadeitaki ni noda vakabauta. TAMATA VANUA KALOU
NA SEREKALI VAKAVITI Vei keda na itaukei na serekali e dua tale ga na MEKE, e matanataki se sega ni matanataki. E okati kina na veimataqali meke kece, sere, serevasi kei na vucu. E tiko na mataqali serekali e cavuqaqataki ga e veivakamarautaki- oti na vakayakavi se vanua ni gunu yaqona. E dau lekaleka ga
E RUA NA MATAQALI 1. na serekali e cavuqaqataki vosa ni veiqaraqaravi vakavanua 2. na serekali e vucutaki se lagati me meketaki/matanataki
Na meke e sega ni buli me volai se wiliki, me lagati ni salavata kei na qiri ni lali kei na veimoiyaki ni yago E vica na mataqali Meke ni meimei se vakawele gone [lullabies & children s songs]
Meke ni yaqona [poems for the kava ceremony] Vakalutuivoce [canoe song] Vakavunigasau [tara na vale] Meke ni Yarakau [dreta na kau] Meke ni vu [epic poem] na italanoa ni valu, vanua e da vu mai kina Cibi [war challenge
Wate [war welcome] marama, me vakavinavinakataki ira na turaga era qaqa mai na ivalu. Sa sega ni kilai nikua vakatabuya na kaulotu
Same [psalm me vakalagilagi kina na Kalou Serekali vakalotu buli mai na italanoa vakaivolaTabu e talanoataka o ira na kaulotu vei ira na lewenilotu E wili kina na sere ni lotu 1940 dau lagati vakalevu mai Lakeba E vaka na meke ia e sega na lali E ra vakaitavi kece na tiko
Vucu [songs] e lagati e na itikotiko vakaitaukei me vakamarautaki ira na vulagi. Rawa ni vakayacori na tauratale e na gauna qo A sega ni dau vakayacori na tauratale e na laga vucu e liu
Serevasi e vakayagataki na ivakatakilakila, ivakatakarakara kei na rorogo me vakayatuyatutaki kina na veiuqe ni yalo e na gauna sara ga ya Ivakaraitaki: na levu ni noqu marau e vaka sara ga meu taubale vakayawa tiko e na katakata levu ni siga, au qai raica vakasauri e dua na wai ni drodro koto ena maliwa, ni veico drokadroka vinaka.
A CAVA MADA E VULICI KINA NA SEREKALI? E dua na inaki bibi oya meda raica vakatayaloyalo na draki ni bula e vakayatuyatutaki, meda dikeva na itovo ni vakasama, na ivakarau ni yalo, na ituvaki se draki ni bula e donumaki kina, meda vulica na bula meda bulataka ni da dikeva na veika vinaka se ca e basika mai na vakayatuyatutaki ni serekali.
Meda vulica meda dau taleitaka me wilika na serekali, vakauasivi na italanoa e vakayatuyatutaki kina me na rawa ni vakarabailevutaki kina na noda kila na itovo ni bula, vakasama kei na veika era vakamareqeta na uma tamata era talanoataki kina.
NA MATAQALI SEREKALI E vuqa tu na mataqali serekali era duidui na ka era vakayatuyatutaka. Leleka, balavu sara Tautauvata na iwiliwili ni veiyatu ena dua na qaqana, segani tautauvata
E BIBI ME KILAI Na Ulutaga ni Serekali mvk: Na Veivakatorocaketaki Na noda itovo Na veivaluvaluti Na lotu / vuli /qito &s
NA QAQA NI SEREKALI Duidui na levu ni qaqana yadua kei na kena iyatu. Na veiqaqa ni serekali yadua e koto na kena dui sema ni vakasama yadua se ivakavuvuli e sema kece i na ulutaga ni serekali
NA VOLA SEREKALI E na serekali e sega ni vinakati me: Rogorogo vata na kena itinitini Lako vata na kena itautau Dua na iyatuvosa taucoko
ENA SEREKALI E VINAKI ME Tuvani vakaiyatu Vakayagataki vinaka na vosa kua ni volai wale tu ga Vakaraitaka nanuma e loma, na vakadidike kei na vakasama
NA VAKAYAGATAKI NI VOSA 1. Tokaruataki ni Vosa E so na vosa e dau nakita o dauniserekali me tokaruataka na nona vakayagataka e na iyatu e so ni veiqaqa ni serekali. a vuna ni gadreva me vakadeitaka na ibalebale ni veika e vakadewataka.
2. NA VOSA E ROGOROGO VATA Na maqosa ni nodra buli serekali na kena dau, era digitaka eso na vosa me ra dau rorogo vata e na itinitini ni veiyatu e so ni qaqa ni serekali e ra bulia. Na voqa ni vosa era rorogo vata e dodonu me solia e dua na yalo ni reki kei na marau i na yalodra e ra wilika na serekali
e vakadeitaka na ibalebale ni serekali, ni vakaraitaka na nodra veiwekani voleka na vosa e na serekali. E dodonu me uqeti ira era wilika me ra nanamaki mera siqema na vosa e tarava mai. Kevaka e na sega ni rorogo vata sa na veisautaka na kena ibalebale.
3. VOSA VAKAIBALEBALE E so na dauniserekali era dau maqosa sara ni vakayagataka eso na vosa me ra vakaibalebaletaka na veika era vakayatuyatutaka ki na dua tale na ka. Oqori era vinakata me ra vakadewataka kina na titobu ni balebale ni vosa e sega ni ka e vakaibalebaletaki kina.
NA VAKAYAGATAKI NI IVOSAVOSA VAKAVITI Me vakamatatataka cake na itukutuku bibi e via vakadewataka tiko o dauniserekali E via vakavure vakasama vei ira na wilika tiko na serekali mera raica vakatitobu na ibalebale ni veika e cauraka tiko ena nona serekali
NA VAKAYAGATAKI NI VOSA NI VEIVAKAVULICI Vosa mai na iVola Tabu Vosa ni Tatau me tugana iyalona, me nanumi dei, me vakamuri
